SPOTKANIE Z SYBIRAKAMI

W związku z 75. rocznicą masowych deportacji Polaków w głąb Związku Sowieckiego biblioteka Gimnazjum nr 24 w Lublinie zorganizowała spotkanie uczniów klas II z Sybirakami. Nasza szkoła gościła dwóch członków Związku Sybiraków: p. Krystynę Świrniak-Mateuszuk oraz p. Janusza Pawłowskiego, obecnego prezesa oddziału lubelskiego. Podzielili się oni z młodzieżą swymi wspomnieniami z Kazachstanu, gdzie spędzili najstraszniejsze 6 lat swego dzieciństwa.
Pani Krystyna Mateuszuk w 1940 r. miała zaledwie 8 lat. Wywieziono ją razem z matką, młodszym bratem i dziadkami w II deportacji w kwietniu 1940 r. Jej ojciec, kierownik szkoły w Kruszewie k/ Białegostoku, został wcześniej aresztowany przez NKWD i p. Krystyna nigdy już go nie zobaczyła.
Taki był los wielu polskich rodzin z Kresów Wschodnich. Ojcowie tych rodzin byli mordowani przez Sowietów w Katyniu i innych miejscach kaźni. Ich żony i dzieci w tym samym czasie wywożono na Wschód.
Pobyt w Kazachstanie p. Krystyna wspomina jako okres nieustannych upokorzeń, strachu i głodu, "głodu, który trwał bez przerwy przez 6 lat". Wróciła do Polski w 1946 r. Towarzyszyli jej tylko babcia i brat. Matka została nadal na "nieludzkiej ziemi", aresztowana przez NKWD za tajne nauczanie polskich dzieci, a następnie skazana na 8 lat łagru.
Pan Janusz Pawłowski urodził się w Kazachstanie. Jego matka zmarła wkrótce po porodzie, a niemowlęciem zaopiekowała się jedna z deportowanych polskich rodzin. Poza rozległymi stepami niewiele pamięta z zesłania. Do chwili wyjazdu do Polski w 1944 r. nie znał innego życia.
Spotkanie było dla wszystkich jego uczestników ogromnym przeżyciem. Pani Krystyna Mateuszuk opowiadała w sposób bardzo interesujący, posługując się przy tym niezwykle pięknym językiem. Młodzież słuchała w wielkim skupieniu. Uczniów wzruszyły losy deportowanych dzieci. Wielu było wręcz wstrząśniętych opisami warunków, w jakich przyszło żyć Polakom w Kazachstanie.
W związku z obchodami 75. rocznicy deportacji szkoła wypożyczyła wystawę pt. "Sybiracy - historia zapisana w sercach" z Bursy Szkolnej nr 3 w Lublinie. Została ona wyeksponowana na holu przy wejściu. Naszym Gościom bardzo podobały się poruszające tę problematykę inne wystawy, znajdujące się przed biblioteką Gimnazjum nr 24 oraz biblioteką SP nr 50, a przygotowane przez nauczycieli-bibliotekarzy. Wzruszył ich także fakt, że w konkursie na temat deportacji Polaków, wzięła udział między innymi grupa uczniów z klasy II i III SP.
Było nam bardzo miło gościć p. Krystynę Mateuszuk i p. Janusza Pawłowskiego. Mamy nadzieję na ponowne spotkanie z nimi w niedalekiej przeszłości.

Anna Kowalczyk